Sách Đại Việt sử ký toàn thư chép Trung Hậu hầu xuất thân là hoạn quan, làm quan từ thời Mạc Đăng Dung lên ngôi (1527-1529), qua đời vua Mạc Đăng Doanh, đến đời vua Mạc Phúc Hải, lên đến chức Chưởng bộ, một chức vụ võ quan cao cấp.[1] Sách Cương mục bổ sung thêm, ghi Dương Chấp Nhất là người huyện Hoằng Hóa (nay thuộc tỉnh Thanh Hóa). Tháng 11 (âm lịch) năm Nhâm Thìn 1532, vua Mạc Đăng Doanh sai Dương Chấp Nhất là đại tướng lãnh binh thống quản Thanh Hoa tam phủ đồng tam ty, tổng trấn quân dân. Do có lời dèm của Tây An bá Lê Phi Thừa, Mạc Đăng Doanh bèn tách 7 huyện thuộc Thanh Hoa là Thụy Nguyên, An Định, Vĩnh Lộc, Đông Sơn, Cẩm Thủy, Thạch Thành và Quảng Bình,[5] giao cho Phi Thừa cai quản, nhằm giám sát Dương Chấp Nhất, đề phòng Dương Chấp Nhất làm phản.[2][4]

Sự đề phòng này hoàn toàn có cơ sở. Tuy nhiên, người làm phản lại là Lê Phi Thừa. Sau khi được binh quyền, Phi Thừa ngày càng tỏ ra kiêu căng phóng túng. Giữa năm Đinh Dậu 1537, Phi Thừa (bấy giờ đã được thăng tước Hầu) làm phản nhà Mạc, cho quân cướp bóc 3 ty rồi chạy sang Ai Lao thần phục vua Lê.[2] Vua Lê dung nạp, cho giữ chức cũ. Năm 1541, nhân Phi Thừa có ý bất bình, càng ngày càng kiêu căng, ngang ngược, Nguyễn Kim sai người bóp cổ chết.[1]

Khi lực lượng Lê Trung hưng trỗi dậy, đánh bại quân Mạc ở nhiều nơi. Năm 1543, quân Lê mở rộng địa bàn ở Thanh Hóa, tiến đến thành Tây Đô, Dương Chấp Nhất bèn đem con em, thuộc hạ ra đầu hàng, dâng thành Tây Đô cho vua Lê.[2] Sự kiện này là lực lượng Lê Trung hưng rất phấn khởi.[1][4] Vua Lê vì vậy vẫn cho Dương Chấp Nhất tiếp tục giữ binh quyền.[4]

Cả Đại Việt sử ký toàn thư, Đại Nam thực lục, Cương mục đều cho rằng đây thực chất chỉ là hành vi trá hàng của Dương Chấp Nhất, nhằm mục đích ám sát vua Lê Trang Tông. Tuy nhiên, việc ám sát không thực hiện được. Vì vậy Dương Chấp Nhất mới đổi mục tiêu sang ám sát Nguyễn Kim, người thực sự nắm giữ binh quyền của lực lượng Lê Trung hưng.[1][3][4]

Sau khi lấy được Tây Đô, quân Lê tiếp tục tiến về Ninh Bình, hướng về Thăng Long. Ngày 20[6] tháng 5 (âm lịch) năm Ất Tỵ 1545, Dương Chấp Nhất mời Nguyễn Kim sang chơi bên quân doanh của mình. Bấy giờ tiết trời mùa hè, đương lúc nắng nóng, Chấp Nhất mời Nguyễn Kim ăn dưa. Tuy nhiên, sau khi ăn dưa và ra về, khi về đến quân doanh của mình, Nguyễn Kim cảm thấy trong người không được khỏe và qua đời ngay sau đó. Dương Chấp Nhất ngay trong đêm đó trốn về lại với nhà Mạc.[1][2][4]